Schijnzelfstandigheid bij ZZP'ers

Maak je gebruik van ZZP’ers binnen je onderneming? Dan is het belangrijk om te controleren of er geen sprake is van schijnzelfstandigheid. Het kabinet wil voorkomen dat bedrijven ZZP’ers inhuren wanneer iemand eigenlijk in loondienst zou moeten zijn.  

Wanneer je een werkende onterecht als ZZP’er inzet, en de werkende eigenlijk in loondienst zou moeten zijn, voldoe je niet aan je verplichtingen als werkgever. Zo draag je geen premies af, hoef je niet door te betalen bij verlof of ziekte, en is het aan de ZZP’er zelf om na te denken over zijn pensioen.

Horeca en schijnzelfstandigheid

In de horeca komt onterecht gebruik van ZZP-constructies vaak voor. Bedrijven kiezen ervoor om mensen als ZZP’er in te huren om kosten te besparen op sociale premies en loondoorbetalingsverplichtingen. Dit brengt echter grote risico's met zich mee: de Belastingdienst kan de arbeidsrelatie namelijk als schijnzelfstandigheid beoordelen, waardoor werkgevers hoge naheffingen en boetes opgelegd krijgen en met terugwerkende kracht loonheffingen moeten afdragen.

Handhaving op schijnzelfstandigheid

Zowel de ZZP’er als de opdrachtgever loopt per 1 januari 2025 een extra risico. Tot op heden valt een eventuele schijnconstructie nog onder het ‘handhavingsmoratorium’, wat betekent dat je er als opdrachtgever vanaf komt met een waarschuwing. Per 1 januari 2025 vervalt dit handhavingsmoratorium en gaat de Belastingdienst handhaven op schijnzelfstandigheid, met het risico op naheffingsaanslagen en/of boetes.
 

Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?

Mocht je gebruik maken van één of meerdere ZZP’ers, controleer dan of er wel degelijk sprake is van een ‘overeenkomst van opdracht’ in plaats van een ‘arbeidsovereenkomst’. Maar hoe weet je dat?

Daarvoor kijken we eerst naar de definitie in de wet: 

Overeenkomst van opdracht 
‘Overeenkomst waarbij de ene partij, de opdrachtnemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst werkzaamheden te verrichten die in iets anders bestaan dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard, het bewaren van zaken, het uitgeven van werken of het vervoeren of doen vervoeren van personen of zaken.’ 

Arbeidsovereenkomst 
‘De overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.’ 

Een belangrijk verschil in deze definities is de gezagsverhouding. Een werknemer werkt ‘in dienst van de werkgever’, daar is bij een ZZP’er geen sprake van.

Om te bepalen hoe het zit met deze gezagsverhouding bekijkt de Belastingdienst 5 elementen:  

• Leiding en toezicht 
• Vergelijkbaarheid personeel 
• Werktijden, locatie, materialen, hulpmiddelen en gereedschappen 
• Manier waarop de werkende naar buiten treedt 
• Overige relevante aspecten 

Op basis van deze elementen kun je bepalen of er sprake is van een ZZP’er of een werknemer in dienst van de werkgever. Wij hebben een stroomschema voor je gemaakt, zodat je eenvoudig kunt nagaan of iemand eigenlijk in loondienst zou moeten zijn. Download de checklist schijnzelfstandigheid.

Ondanks de huidige wet- en regelgeving, blijkt het verschil tussen een ZZP’er en de schijnconstructie soms lastig vast te stellen. Om hier duidelijkheid in te scheppen gaat het kabinet in een wetsvoorstel verder aan de slag met de onderdelen van de ‘gezag’. 
 

Risico's volledig afdekken?

Mocht je zelf twijfels hebben of de ZZP’er die voor je werkt onder een schijnconstructie valt? We denken graag met je mee!

Denk ook eens aan andere vormen van personeelsbeheer, zoals payroll. Daarmee ben je verzekerd voor alle werkgeversverplichtingen. Wij zorgen ervoor dat de doorbetaling bij verlof of ziekte, de afdracht van premies en zaken als pensioenopbouw netjes geregeld zijn!